خدمات روانشناسی ترک اعتیاد و مشاوره یک عمل عمومی و ارائه دهنده خدمات درمانی در حوزه روانشناسی به بیماران است. این موضوع بر نحوه عملکرد افراد چه در شخص و چه در روابط خود در هر سنی متمرکز است.
در جلسات مشاوره، روانشناس به نگرانیهای عاطفی، اجتماعی، شغلی، مدرسه و سلامت جسمی بیمار میپردازد که ممکن است افراد در مراحل مختلف زندگی خود با آن مواجه شده باشند. با تمرکز بر فشارهای زندگی معمولی و موضوعات جدی تر که ممکن است افراد به عنوان شخصی و یا به عنوان بخشی از خانواده، گروه، همکار یا دوست با آن مبارزه کنند.
از نظر روان درمانگران پیرو دیدگاه روانکاوی اعتیاد، ریشه اعتیاد در تعارضات روانی است. اعتیاد نشانهای از آشفتگی بنیادی، عملکرد ناقص من، نقصان در کارکرد عاطفی و روابط شیئی و در کل ناشی از مشکلات روانشناختی است و علامتی از مشکلات هیجانی اساسی است.
روانکاوان حل تعارضات روانی را در درمان مشکلات وابستگان به مواد مهم میدانند و معتقدند که با رفع این تعارضات اعتیاد به عنوان یک علامت، برطرف خواهد شد. بر اساس رویکردهای جدیدتر روانکاوی، اعتیاد ناشی از نقص در کارکردهای دفاعی و انطباقی و روابط شیئی آشفته است و در این رویکردها درمانگر نقش یک معلم یا راهنما را دارد که بر آموزش وابستگان به مواد برای قطع وابستگی تأکید میکند.
راهنمای مطالعه
معمولا در روانشناسی ترک اعتیاد چه مراحلی طی می شود؟
ارائه خدمات روان درمانی
این نوع خدمات به صورت فردی و گروهی برای بیماریهایی مانند اضطراب، افسردگی، اختلالات شخصیتی، اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و … تحت نظر روانشناس متخصص انجام میگردد.
خانواده درمانی
افرادی که تحت درمان اعتیاد و یا اعصاب و روان هستند، حتماٌ باید خانواده این بیماران مهارت لازم را جهت نحوه برخورد صحیح با بیمار آموزش ببینند تا ترک اعتیاد نتیجهبخش باشد. بنابراین انجام جلسات مشاوره برای خانوادهها ضروری است و به درمان بیماری، ترک اعتیاد و اعصاب و روان سرعت میبخشد.
زوج درمانی
در بزرگسالان، ایجاد یک رابطه پایدار و دوستداشتنی با شریک زندگی، برای سلامتی و شادی مهم است. زوج درمانی به دو صورت مشاوره قبل ازدواج و یا حل مشکلات بعد از ازدواج شناخته شده است. در این نوع درمان، زوجهایی که در روابط خود با مشکل روبرو میشوند و نیاز به مشاوره و راهکارهای درمانی دارند.
در روابط زناشویی، تمرکز بر روابط است نه هر فرد. با این حال، برخی مسائل مربوط به یک رابطه، ناشی از مسائل فردی است و این نوع درمان در رابطه به عنوان بهترین درمان برای حل مشکلات پیش آمده مورد توجه قرار گرفته است.
مدیریت استرس
استرس یکی از شایعترين مشکلاتی است که منجر به کاهش سلامت و کیفیت زندگی میشود. استرس میتواند باعث بیخوابی، سردرد، تحریکپذیری، عدم صبر، مشکلات دستگاه گوارش و طیف وسیعی از مشکلات جسمی شود.
وظایف روانپزشک ترک اعتیاد
روانپزشک متخصص در زمینه تشخیص و درمان اختلال سوءمصرف مواد مخدر ممکن است دارو را برای مدیریت علائم بیمار تجویز کند یا تصمیم بگیرد که صرفاً بر روی مشاوره و گفتگو درمانی تمرکز کند.
برخی بیماران دچار اختلال سوءمصرف مواد همزمان به بیماریهای اعصاب و روانی نیز مبتلا هستند، درمان اختلالهای همزمان غالباً دشوار و پیچیده است؛ به همین دلیل روانپزشک اعتیاد باید از دانش و تجربه بالایی برای مدیریت بیماریهای روانی همزمان برخوردار باشد.
روانپزشک اعتیاد جلسات متعددی را با حضور بیمار برای درک ماهیت بیماری روانی یا سوءمصرف مواد مخدر برگزار میکند و سابقه مشکلات روانی وی را در این جلسات بررسی و ثبت میکند.
سپس روانپزشک طرح درمان منحصر به فردی را شامل درمان دارویی، سم زدایی بدن از مواد، برنامههای پیشگیری از عود اعتیاد و درمانهای موثر دیگر برای رفع فشار روانی و از بین بردن وابستگی به مواد تهیه می کند.
مزایای مراجعه به روانپزشک متخصص اعتیاد
میلیونها نفر در سراسر جهان در حال دست و پنجه نرم کردن با عوارض آزار دهنده سوءمصرف مواد مخدر مختلفی همچون ماری جوانا و الکل هستند. نتایج یک پژوهش حاکی از آن است که تعداد مرگ و میرهای ثبت شده ناشی از سوءمصرف مواد مخدر هر سال افزایش مییابد. بازه سنی سوءمصرف مواد بسیار گسترده است و از 12 سال شروع میشود.
اختلال سوءمصرف الکل و نوشیدن مشروبات الکلی در سن پایین غالباً منجر به ایجاد الگوهای وابستگی زودهنگام میشود. در این میان روانپزشک ترک اعتیاد چه کمکی میتواند به رفع این عوارض بکند؟
روانشناسی ترک اعتیاد فرد مصرفکننده
شخصیت، مجموعهای است از الگوهای رفتاری و شناختی منحصر به فرد و نسبتاً پایدار، که باعث پیشبینی رفتار فرد میشود. روانشناسان برای شناخت و طبقهبندی افراد، ویژگیها و بیماریها، از همان ابتدای پیدایش روانشناسی، در پی شناسایی الگوهای رفتاری، شناختی و هیجانی پایدار بودهاند تا با استفاده از آنها بتوانند رفتار افراد را در موقعیتهای مختلف پیشبینی کنند.
اما وقتی صحبت از شخصیت یک فرد به اصطلاح معتاد میشود، با یک مشکل اساسی مواجه میشویم! و آن این است که آیا ویژگیهایی که اکنون در یک شخص مصرفکننده مواد اعتیادآور مشاهده میشود، از قبل وجود داشته یا پس از اعتیاد به تدریج در او به وجود آمده است؟
بعضی از این خصوصیات را میتوان قبل از اعتیاد در برخی افراد مستعد اعتیاد مشاهده کرد که پس از اعتیاد تشدید خواهند شد، مانند احساس حقارت. برخی از ویژگیهای شخصیتی نیز فقط از طریق اعتیاد شکل میگیرند و از قبل وجود نداشتهاند، مانند از هم پاشیده شدن سیستم روانی مبتنی بر واقعیت و استفاده از هر نوع مکانیسم روانی برای کسب لذت حاصل از مواد مخدر.
از کجا شروع کنیم ؟
داشتن ارتباط موثر و مستمر با مراکز مشاوره ترک اعتیاد و استفاده از راهنماییهای آنها به شما یاری میکند تا فرد از هم از لحاظ فکری و هم از لحاظ جسمی بتواند خود را در برابر اعتیاد ایمن کند و از به دام افتادن در تله اعتیاد پیشگیری کند. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.
ولی کاربرد اصلی مشاوره اعتیاد مربوط به افراد و خانوادههایی است که به دنبال ترک اعتیاد و درمان اعتیاد میباشند. همانطور که گفتیم تا روزی که فرد معتاد، اعتیاد خود را قبول نکند و به نتیجه نرسیده باشد که باید اعتیاد خود را ترک کند، درمان خیلی سخت است.
معمولا معتادان به علت دخالتها و توهینهایی که اطرافیان کردهاند، در مقابل درمان اعتیاد موضع میگیرند و همواره موفق به ترک اعتیاد نمیشوند. در جلسات مشاوره شیوه رفتار با فرد معتاد آموزش داده می شود.
جلسه مشاوره اعتیاد و صحبت کردن با متخصص میتواند نتیجه مثبت به دنبال داشته باشد. بیمار در هنگام صحبت با مشاور اعتیاد، مشکلات و مسائلی را که با آنها درگیر است را بیان میکند و از مشاوره و راهنمایی اصولی و لازم را دریافت میکند.