گرم کردن مجدد غذاها، به ویژه باقیمانده غذاها، یک عمل رایج در اکثر آشپزخانه های سراسر جهان است. درک این نکته مهم است که همه غذاها به این فرآیند واکنش خوبی نشان نمی دهند. زیرا گرم کردن مجدد برخی غذاها می تواند منجر به از دست دادن طعم، بافت، ارزش غذایی و ایمنی آن ها شود.
چرا گرم کردن مجدد برخی مواد غذایی ممنوع است؟
چای
چای حاوی ترکیبات ظریفی مانند آنتی اکسیدان ها و پلی فنول ها است که به طعم و مزایای سلامتی آن کمک می کند. وقتی چای در ابتدا دم می شود، ترکیبات مختلفی از جمله تانن و کاتچین آزاد می کند. گرم کردن مجدد چای می تواند باعث تخریب این ترکیبات شود و منجر به از دست دادن طعم و حتی فواید بالقوه شود.
چای حاوی کافئین است که می تواند با گرم کردن مجدد بیشتر متمرکز شود و به طور بالقوه باعث ایجاد عوارض جانبی مانند بی قراری یا اختلالات خواب شود. گرم کردن مجدد چای همچنین می تواند به دلیل تجزیه برخی ترکیبات و تغییرات در سطح pH به اسیدیته کمک کند.
گرم کردن مجدد چای می تواند باعث آزاد شدن اسید تانیک شود که یک ترکیب پلی فنول موجود در برگ های چای است. اسید تانیک می تواند طعم اسیدی تری به چای بدهد، به ویژه اگر چندین بار گرم شده باشد.
علاوه بر این، اگر چای برای مدت طولانی پس از دم کشیدن بماند و سپس دوباره گرم شود، می تواند اسیدی تر شود زیرا باکتری های موجود در چای ممکن است از طریق تخمیر محصولات جانبی اسیدی تولید کنند. برای افرادی که مستعد رفلاکس اسید یا مشکلات گوارشی هستند، مصرف نوشیدنی های اسیدی مانند چای دوباره گرم شده ممکن است علائم را تشدید کند. برای به حداقل رساندن اسیدیته و اطمینان از طعم و مزیت مطلوب، بهتر است هر بار چای را تازه دم کنید و از گرم کردن مجدد خودداری کنید.
اسفناج
اسفناج حاوی نیترات است که با گرم شدن مجدد به نیتریت تبدیل می شود. سپس نیتریت‌ها می توانند با اسیدهای آمینه واکنش داده و نیتروزامین ها را تشکیل دهند که سرطان زا هستند. گرم کردن مجدد اسفناج همچنین می تواند منجر به از دست دادن ویتامین های محلول در آب مانند ویتامین C و ویتامین B شود و ارزش غذایی آن را کاهش دهد.
علاوه بر این، اسفناج یک منبع غنی از آهن است، به ویژه آهن غیر هِم – شکل آهن موجود در غذاهای گیاهی. آهن غیر هِم در مقایسه با آهن هِم، نوعی که در محصولات حیوانی یافت می شود، در برابر اکسیداسیون حساس تر است. هنگامی که اسفناج پخته می شود و سپس دوباره گرم می شود، آهن موجود در اسفناج می تواند تحت اکسیداسیون قرار گیرد، یک واکنش شیمیایی که در تماس آهن با اکسیژن در هوا رخ می دهد. این فرآیند اکسیداسیون می تواند منجر به تشکیل اکسیدهای آهن شود که می تواند رنگ و طعم اسفناج را تغییر دهد.
علاوه بر این، اکسیداسیون آهن در اسفناج دوباره گرم شده می تواند ارزش غذایی آن را تحت تاثیر قرار دهد، زیرا آهن اکسید شده ممکن است به راحتی جذب بدن در مقایسه با آهن غیر اکسید نشده شود، و به طور بالقوه فراهمی زیستی آهن کلی اسفناج گرم شده را کاهش می دهد. علاوه بر این، اکسیداسیون آهن باعث می‌شود که کمتر خوش طعم شود.
علاوه بر این، اسفناج دوباره گرم شده تمایل به ایجاد بافت لزج و طعم تلخ دارد و جذابیت آن را کاهش می دهد. برای حفظ مواد مغذی و جلوگیری از تشکیل ترکیبات مضر، مصرف اسفناج تازه یا گنجاندن آن در غذاها بدون گرم کردن مجدد توصیه می شود.
روغن پخت و پز
هنگامی که روغن پخت و پز دوباره گرم می شود، دچار تغییرات شیمیایی می شود که می تواند کیفیت و ایمنی آن را کاهش دهد. چرخه های گرمایش و سرمایش مکرر می تواند منجر به تشکیل چربی های ترانس و ترکیبات مضری مانند آلدئیدها شود که با التهاب و بیماری های قلبی عروقی مرتبط هستند.
علاوه بر این، گرم کردن مجدد روغن فراتر از نقطه دود آن می تواند بخارات سمی تولید کند و طعم ناخوشایندی به غذا بدهد. برای حفظ یکپارچگی روغن پخت و پز، توصیه می شود برای هر جلسه پخت و پز از روغن تازه استفاده کنید و از گرم کردن چندباره روغن خودداری کنید.
قارچ
قارچ ها متخلخل هستند و به راحتی می توانند رطوبت را جذب کنند، و آنها را به مکانی ایده آل برای رشد باکتری ها تبدیل می کند. گرم کردن مجدد قارچ ها می تواند باعث رشد باکتری ها شود و خطر ابتلا به بیماری های ناشی از غذا را افزایش دهد. علاوه بر این، قارچ ها حاوی ترکیبات خاصی مانند پلی ساکاریدها هستند که در صورت گرم شدن مجدد می توانند تحت واکنش های آنزیمی قرار گیرند و طعم و بافت آنها را تغییر دهند.
مصرف قارچ های گرم شده مجدد ممکن است باعث از بین رفتن طراوت و خوش طعم شدن آن شود. قارچ ها حاوی پروتئین های مختلفی از جمله آنزیم ها و پروتئین های ساختاری هستند که به بافت و مشخصات غذایی آنها کمک می کند. وقتی قارچ ها پخته می شوند، این پروتئین ها از طریق فرآیندی به نام دناتوره شدن دچار تغییرات ساختاری می شوند.
با گرم کردن مجدد قارچ، فرآیند دناتوره شدن می تواند ادامه یابد یا دوباره رخ دهد و باعث تغییرات بیشتر در ترکیب پروتئین شود.
این می تواند منجر به تغییراتی در بافت، طعم و خواص تغذیه ای قارچ شود. علاوه بر این، گرم کردن مجدد قارچ ها همچنین می تواند منجر به تجزیه مولکول های پروتئین خاص به پپتیدها و اسیدهای آمینه کوچکتر از طریق فرآیندهایی مانند هیدرولیز شود. این می تواند بر محتوای کلی پروتئین و ترکیب قارچ ها تأثیر بگذارد و به طور بالقوه بر طعم و قابلیت هضم آنها تأثیر بگذارد.
برای به حداقل رساندن تخریب پروتئین و حفظ کیفیت قارچ، توصیه می شود آنها را به آرامی گرم کنید و از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گرما خودداری کنید.
برنج
باسیلوس سرئوس، یک باکتری که معمولاً در برنج یافت می شود، می تواند در فرآیند پخت زنده بماند و وقتی برنج برای مدت طولانی در دمای اتاق بماند، تکثیر می شود. گرم کردن مجدد برنج همیشه این باکتری ها و سموم آنها را که می توانند باعث مسمومیت غذایی شوند، از بین نمی برد. علاوه بر این، برنج دوباره گرم شده رطوبت خود را از دست می دهد و خشک و بی اشتها می شود.
برای جلوگیری از بیماری های ناشی از غذا، بسیار مهم است که برنج پخته شده را به درستی در یخچال نگهداری کنید و ظرف یک یا دو روز مصرف کنید.
درک دلایل توصیه های مربوط به گرم کردن مجدد مواردی مانند چای، اسفناج، روغن پخت و پز، قارچ و برنج می تواند به انتخاب های آگاهانه در مورد شیوه‌های آماده سازی و نگهداری غذا کمک کند. با اولویت دادن به تازگی و مدیریت صحیح، می توانید از غذاهایی لذت ببرید که نه تنها خوشمزه هستند، بلکه ایمن و مغذی نیز هستند.
