یائسگی، توقف چرخه های قاعدگی زنان، معمولاً به طور طبیعی در حدود سن 51 سالگی رخ می دهد. با این حال، برای برخی از زنان، این انتقال پیش از 40 سالگی اتفاق می افتد وضعیتی که به عنوان یائسگی زودرس یا نارسایی اولیه تخمدان شناخته می شود.
در حالی که علل می تواند متفاوت باشد، از عوامل ژنتیکی تا اختلالات خود ایمنی، تحقیقات به طور مداوم به سیگار به عنوان یک عامل خطر اصلی برای شروع زودرس یائسگی اشاره کرده اند. سیگار کشیدن تنها عامل سبک زندگی است که ممکن است باعث یائسگی زودرس شود.
دود سیگار حاوی مواد شیمیایی مضر متعددی است که می تواند بر شروع یائسگی زودرس تاثیر بگذارد. دو جزء کلیدی کادمیوم و بنزو[a] پیرن هستند. کادمیوم، یک فلز سنگین، شناخته شده است که تولید هورمون های استروئیدی ضروری برای عملکرد تخمدان را مختل می کند. در رشد فولیکولی اختلال ایجاد می کند و می تواند منجر به نارسایی تخمک گذاری شود.
بنزو[a] ، که در غلظت های بالاتر در افراد سیگاری یافت می شود، بر سطح هورمون های حیاتی برای رشد فولیکولی تأثیر می گذارد و منجر به تخلیه زودتر ذخیره تخمدان می شود.
مکانیسم های تسریع پیری تخمدان
سیگار کشیدن از طریق چندین مکانیسم پیری تخمدان را تسریع می کند:
اختلالات هورمونی: مواد شیمیایی موجود در دود سیگار با سیستم غدد درون ریز تداخل کرده و باعث عدم تعادل هورمونی می شود. این اختلال می تواند به چرخه های قاعدگی نامنظم و شروع زودتر یائسگی منجر شود.
استرس اکسیداتیو: سیگار کشیدن استرس اکسیداتیو را افزایش می دهد، به DNA سلول های تخمدان آسیب می رساند و از بین رفتن تخمک ها را تسریع می کند.
اثرات سمی مستقیم: اجزایی مانند کادمیوم و بنزو[a] پیرن مستقیماً بر تخمدان ها تأثیر می گذارد، تعداد تخمک های زنده را کاهش می دهد و عملکرد فولیکولی را مختل می کند.
مقایسه خطر بین افراد سیگاری و غیر سیگاری
مطالعات نشان می دهد که زنان سیگاری در مقایسه با افراد غیر سیگاری در معرض خطر بیشتری برای یائسگی زودرس قرار دارند. به طور متوسط، افراد سیگاری ممکن است یک تا دو سال زودتر وارد یائسگی شوند.
این خطر با میزان و مدت سیگار کشیدن افزایش می یابد. به ازای هر سیگار اضافه در روز، سن یائسگی طبیعی را می توان حدود 2.5 هفته کاهش داد. این اثر وابسته به دوز است، به این معنی که هر چه فرد بیشتر سیگار بکشد و مدت زمان طولانی تر باشد، خطر آن بیشتر می شود.
فواید ترک سیگار
ترک سیگار می تواند به طور قابل توجهی خطر یائسگی زودرس را کاهش دهد. شخص هر چه زودتر ترک کند، نتیجه بهتری خواهد داشت. خطر یائسگی زودرس در زنانی که قبل از 30 سالگی سیگار را ترک می کنند، مانند افراد غیر سیگاری است.
حتی ترک آن در سن 40 سالگی می تواند شروع یائسگی را در مقایسه با افرادی که به سیگار کشیدن ادامه می دهند به تاخیر بیاندازد. مزایای ترک سیگار فراتر از تاخیر در یائسگی است. که آنها شامل بهبود سلامت کلی، کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی و سلامت استخوان بهتر است.