مصرف ناکافی مایعات، رژیم غذایی، سابقه خانوادگی سنگ کلیه، چاقی و برخی بیماری های زمینه ای مانند دیابت، پرکاری پاراتیروئید یا عفونت های مزمن ادراری از عوامل ایجاد سنگ کلیه هستند.
سنگ کلیه شامل سنگ‌های کلسیمی، اسید اوریکی، استروویتی یا سیستینی می شوند؛ به نحوی که سنگ های کلسیمی به ویژه کلسیم اگزالات شیوع بیشتری دارند. پیروی از رژیم غذایی مناسب می تواند از تشکیل سنگ های جدید جلوگیری کند یا احتمال عود آن را کاهش داد.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای پیشگیری سنگ کلیه
نوشیدن آب به رقیق شدن مواد سنگ ساز کمک می کند و در نتیجه احتمال تشکیل سنگ را کاهش می دهد. حداقل می بایست ۲ تا ۲.۵ لیتر یا ۱۰ فنجان مایعات نوشید تا رنگ ادرار کم رنگ یا سفید رنگ شود. حداقل نیمی از این مایعات باید شامل آب باشد.
مصرف مایعات بیشتر، به میزان ۳ لیتر در روز، جهت جبران تعریق زیاد ناشی از ورزش شدید یا محیط بیش از حد گرم یا خشک ضروری است.
پرهیز از مصرف مواد غذایی حاوی اگزالات زیاد نیز به پیشگیری از سنگ کلیه کمک می کند. برخی میوه ها و سبزیجات حاوی مقادیر زیادی اگزالات هستند. افزایش اگزالات ادرار می توانند سبب تشکیل سنگ های کلسیم اگزالات شوند. سنجد، اسفناج، چغندر، بادمجان، سیب زمینی، کرفس و تره فرنگی، آجیل، کره بادام زمینی، چای سیاه غلیظ، شکلات، کاکائو و سویا سس جزو موادغذایی با اگزالات بالا هستند.
محدود کردن مصرف نمک نیز به پیشگیری از سنگ کلیه کمک می کند نمک از طریق افزایش میزان کلسیم ادرار موجب افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه می شود. پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری شده و غذاهای کنسروی، پرهیز از تنقلات شور و پر نمک، خودداری از گذاشتن نمکدان در سفره یا میز غذا، بهبود طعم غذا با استفاده از سبزی های تازه و معطر، استفاده از لیمو ترش و سایر ادویه ها مانند زنجبیل و پودر سیر به جای نمک، به محدود کردن مصرف نمک کمک می کند.
میوه و سبزیجات، منبع خوبی از پتاسیم، سیترات، منیزیم و فیبر هستند که می تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه کمک کند. مرکبات و لیمو ترش به دلیل داشتن مقادیر بالای سیترات مانع از تشکیل سنگ های کلسیمی می شوند. همچنین پرهیز از مصرف مکمل های حاوی ویتامین C با دوز بالا توصیه می شود، دوزهای بالای ویتامین C می‌تواند باعث افزایش اگزالات ادرار شود.
