سلامت بانوان به خصوص در سنین باروری و میانسالی بسیار مهم است. بنابراین باید مراقبتهای پیشگیرانه انجام شود تا از بروز برخی از بیماریها، مخصوصا سرطانهایی که مخصوص خانمها میباشد پیشگیری کرد. بنابراین بانوان باید، غربالگری روتین را جدی گرفته و بطور مرتب انجام دهند.
برخی از سرطانها در خانمها شایع تر میباشند، پس اگر زود تشخیص داده شوند، ممکن است به راحتی قابل درمان باشند یا از پیشرفت آن جلوگیری کرد. اگر میخواهید بدانید غربالگری روتین یعنی چه؟ در واقع باید بگوییم، به مجموعهای از انواع معاینات، آزمایشها و تصویربرداریهایی که برای تشخیص بیماریها به خصوص سرطانها صورت میگیرد، غربالگری روتین میگویند. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع غربالگری روتین خانمها آشنا کنیم.
راهنمای مطالعه
غربالگری سرطان سینه، برای هر خانمی بسیار ضروری است
یکی از رایجترین سرطانها در سراسر جهان، سرطان سینه میباشد و متاسفانه بسیاری از خانمها چون دیر متوجه این بیماری میشوند جان خود را از دست میدهند. خوشبختانه از طریق روشهایی که وجود دارد، میشود از ابتلا به آن پیشگیری کرد. همچنین تشخیص زودهنگام سرطان سینه، امکان شروع درمان در مراحل ابتدایی را فراهم کرده که شانس بهبودی کامل را افزایش خواهد داد. دکتر فاطمه امیدی یکی از بهترین متخصصین در تهران در خصوص غربالگری روتین و جراحیهای ترمیمی مانند لابیاپلاستی و واژینوپلاستی میباشد.
انواع روشهای غربالگری روتین سرطان سینه
- معاینه فیزیکی توسط پزشک: در این روش معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام میشود تا با لمس سینه و نواحی اطراف آن، بتواند تودههای احتمالی سرطانی یا هر نوع تغییر در بافت را تشخیص دهد. بنابراین چون دقت بسیار پایینی دارد، انجام آن به تنهایی، در پیشگیری از سرطان سینه توصیه نمیشود.
- سونوگرافی: در سونوگرافی از امواج صوتی برای دیدن تصاویر بافت سینه استفاده میشود، تا اگر تودهای مشاهده شد که به سرطانی بودن مشکوک باشد، با انجام سایر تستها بتوان از آن مطمئن شد. در واقع انجام سونوگرافی بعد از 40 سالگی به تنهایی، در تشخیص سرطان کافی نیست و حتما باید همراه با تستهای ماموگرافی انجام شود.
- ماموگرافی: یکی از روشهای تشخیص زودهنگام سرطان سینه،انجام ماموگرافی میباشد. زیرا نقش مهمی در تشخیص به موقع سرطان سینه دارد. پیشنهاد کالج رادیولوژی آمریکا (ACR) و شبکه ملی جامع سرطان (NCCN) این است که خانمها، بعد از 40 سالگی سالی یکبار حتما این تست را انجام دهند. همچنین توصیه میکنند که خانمهایی که خودشان یا نزدیکانشان، قبلا به سرطان سینه مبتلا شدهاند در مورد انجام غربالگری قبل از 40 سالگی حتما با پزشک متخصص مشورت کنند.
غربالگری سرطان دهانه رحم به چه علتی انجام میشود؟
هدف از انجام این نوع غربالگری پیدا کردن سلولهایی است که در دهانهی رحم تغییر پیدا کردهاند و در واقع پیش سرطانی شدهاند. بنابراین با تشخیص زودهنگام میتوان از گسترش آن جلوگیری کرده و سریعتر درمان را آغاز کرد. زیرا وقتی سلولها سرطانی شوند معمولا درمان دشوارتر خواهد بود.
3 روش برای انجام این غربالگری روتین وجود دارد.
- آزمایش پاپ اسمیر: در این روش پزشک از طریق ابزاری سلولهای دهانه رحم را جدا کرده و برای تست به آزمایشگاه میفرستد. پس از بررسی سلولها در آزمایشگاه، سلولهای پیشسرطانی و سرطانی مشخص خواهند شد. همچنین ممکن است برخی از سلولهای دهانه رحم به دلیل آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و عدم درمان به موقع، تغییراتی داشته باشند که نشان دهندهی سرطان باشند. البته گاهی اوقات هم ممکن است پاپ اسمیر، عفونت و التهاب را تشخیص دهد.
- آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): این آزمایش برای تشخیص سلولهایی است که ممکن است به ویروسهای (HPV) پرخطر آلوده شده باشند.
- انجام همزمان پاپ اسمیر و آزمایش (HPV): این آزمایش برای تشخیص تغییرات سلولهای دهانه رحم و آلودگی آنها به ویروسهای پرخطر (HPV)، بطور همزمان میپردازد.
آزمایش پاپ اسمیر (Pap Smear Test)، یکی از ضروریترین غربالگریهای روتین
آزمایش پاپ اسمیر یکی از مهمترین تستهای غربالگری برای خانمهایی است که از نظر جنسی فعال هستند. برای انجام این تست، پزشک در مطب خود از دهانه رحم شما مقداری سلول را به عنوان نمونه برمیدارد تا برای بررسی، به آزمایشگاه بفرستد. سپس از طریق این تست سلولهایی که ممکن است تغییر کرده باشند یعنی در حالت پیش سرطانی باشند، مشخص خواهند شد. همچنین پاپ اسمیر میتواند سلول سرطان رحم، عفونتهای شایع مقاربتی و HPV (درمان زگیل تناسلی) در زنان را نیز مشخص کند. بنابراین خانمها، حتما باید بطور سالیانه این تست را انجام دهند تا اگر مورد مشکوکی در بررسیهای آزمایشگاهی مشخص شد، بتوانند خیلی سریع پیگیری کرده و درمان را شروع کنند.
تست HPV یکی از غربالگریهای روتین که باید بیشتر به آن اهمیت داد
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نوعی ویروس است که از طریق تماس جنسی منتقل میشود. این ویروس انواع مختلفی دارد. نوع کم خطر آن، باعث ایجاد زگیل تناسلی میشود. بسیاری از خانمها بدون اینکه متوجه شوند یا علایمی داشته باشند، به این ویروس آلودهاند و سیستم ایمنی بدنشان، آنها را از بین میبرد. ولی انواع پرخطر آن، میتوانند سلولهای دهانه رحم را تغییر داده و باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم شوند. پس آگاهی از وجود این نوع ویروس، بسیار مهم است. آزمایشهای غربالگری روتین نقش بسیار مهمی در جلوگیری از سرطان دارند. بنابراین انجام تست HPV برای بررسی سلامت خانمهایی که از نظر جنسی فعال هستند بسیار اهمیت دارد. ولی چون این تست هزینهی زیادی دارد، متاسفانه بسیاری از خانمها، این آزمایش را به عنوان غربالگری روتین انجام نمیدهند.
سخن آخر
در این مقاله به طور کامل، در مورد غربالگری روتین توضیح دادیم و شما را با علت و چگونگی انجام آنها آشنا کردیم. توصیه میشود این معاینات و آزمایشها را جدی گرفته و در مورد هر کدام از آنها، با پزشک متخصص مشورت کنید. همانطور که متوجه شدید، با انجام این غربالگریها میتوان از ابتلا به برخی از سرطانهای خانمها جلوگیری کرد و علاوه بر این، در صورت مبتلا شدن به آنها، با تشخیص زودهنگام، درمانها بیشتر اثرگذار خواهند بود. هر چند ممکن است انجام این غربالگریها هزینهی بالایی داشته باشند، ولی این امر را در نظر بگیرید که این تستها، میتوانند از هزینههای هنگفت درمان سرطانها جلوگیری کنند.