با وجود پیشرفت های علمی در زمینه تشخیص و درمان، نرخ ابتلا به سرطان رحم در برخی جوامع در حال افزایش است. آگاهی از عوامل خطر و اقدامات پیشگیرانه می تواند نقش مهمی در کنترل این روند ایفا کند.
سرطان رحم، که بیشتر به عنوان سرطان آندومتر شناخته می شود، یکی از شایع ترین سرطان های زنان در جهان است. این سرطان در لایه داخلی رحم (آندومتر) شروع می شود و بیشتر در زنان یائسه و بالای ۵۰ سال رخ می دهد. بیش از ۷۵ درصد موارد سرطان آندومتر در زنان یائسه رخ می دهد.
میزان بالای ترشح هورمون استروژن، چاقی، دیابت، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، سابقه خانوادگی، قاعدگی زود هنگام، یائسگی دیر هنگام، ناباروری، استفاده از تاموکسیفن و قرار گرفتن در معرض اشعه ها از جمله دلایلی هستند که برای ابتلا به این سرطان شناخته می شوند.
دلایل ابتلا به سرطان رحم
- افزایش سطح استروژن: مهم ترین عامل خطر، تعادل نداشتن بین استروژن و پروژسترون در بدن است. هر عاملی که باعث افزایش طولانی مدت سطح استروژن بدون حضور پروژسترون شود، می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. برای مثال، زنانی که بدون تجویز پزشک از قرص های هورمونی حاوی استروژن استفاده می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.
- چاقی و اضافه وزن: بافت چربی در بدن استروژن تولید می کند. به همین دلیل، زنانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، سطح بالاتری از استروژن را تجربه می کنند که می‌تواند باعث رشد غیر طبیعی سلول های آندومتر شود.
- دیابت نوع ۲: دیابت با مقاومت به انسولین و التهابات مزمن بدن همراه است. مطالعات نشان داده اند که دیابت نوع ۲ یکی از عوامل خطر ابتلا به سرطان رحم است، به ویژه در زنانی که همزمان اضافه وزن دارند.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): این سندرم با بی نظمی قاعدگی، افزایش سطح آندروژن و عدم تخمک گذاری همراه است که می تواند باعث تحریک مزمن لایه داخلی رحم و در نهایت افزایش احتمال سرطان شود.
- قاعدگی زودرس و یائسگی دیر هنگام: زنانی که در سنین پایین (قبل از ۱۲ سال) قاعدگی را آغاز کرده اند یا در سن بالا (بعد از ۵۵ سال) یائسه شده اند، در طول عمرشان برای مدت طولانی تری در معرض استروژن بوده اند و بنابراین ریسک ابتلا در آنها بالاتر است.
- ناباروری: باروری باعث توقف سیکل قاعدگی و کاهش سطح استروژن می شود. زنانی که هرگز باردار نشده اند یا سابقه نازایی دارند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
- سابقه خانوادگی و ژنتیک: زنانی که در خانواده شان سابقه سرطان رحم، تخمدان یا کولون دارند، به ویژه در صورت وجود سندرم لینچ، در معرض خطر بالاتری هستند.
- مصرف تاموکسیفن: این دارو که برای درمان سرطان پستان استفاده می شود، به‌دلیل تأثیر استروژنی در رحم، می تواند ریسک ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد.
- قرار گرفتن در معرض اشعه لگن: زنانی که در گذشته برای درمان سایر سرطان ها در ناحیه لگن پرتو درمانی شده اند، احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان رحم دارند.
راه های پیشگیری
سرطان رحم در صورت تشخیص زود هنگام، یکی از سرطان های قابل درمان در میان زنان محسوب می شود. اما پیشگیری از آن از طریق مدیریت سبک زندگی، کنترل بیماری های زمینه ای و پیگیری پزشکی منظم، مؤثرترین راه برای مقابله با آن است.
