در شرایطی که گرمایش زمین، باعث شده است تا تابستان ها به مراتب گرم تر از قبل شوند، انسان ها بدون وجود تهویه مطبوع تا چه دمایی می توانند زنده بمانند؟
در طول هفته های اخیر، امواج بی سابقه گرما، نقاط مختلفی از نیم کره شمالی را فرا گرفته و طبق برآورد ها حداقل ۳۸ نفر در آمریکا بر اثر مشکلات مربوط به گرما، جان خود را از دست داده اند.
در این بین، تغییرات اقلیمی به گرمای شدید هوا دامن می زند و همین موضوع، محققان را بر آن داشته که برای درک بهتر محدودیت های بقای انسان در گرما، تحقیقات جدیدی را آغاز کنند تا دریابند که مردم در چه آستانه های دمایی می توانند بدون تهویه مطبوع زنده بمانند.
برخی از دانشمندان نگران این موضوع هستند که موج گسترده گرما در مناطقی که از تهویه مطبوع برخوردار نیستند، باعث مرگ عده زیادی از افراد شود. تحقیقات اخیر حکایت از آن دارد که آستانه تحمل گرما در انسان بسیار پایین تر از آن چیزی است که پیش از این فکر می شد و این آستانه در آب و هوای خشک و برای افراد مسن، پایین تر است.
جنیفر وانوس، دانشیار دانشگاه ایالتی آریزونا می گوید: «تنها راهکار طبیعی بدن انسان در مقابل گرما این است که بیشتر عرق کنیم ولی توانایی تعرق در افراد مسن ضعیف تر است. با فناوری امروز، دست کم در کشورهای پیشرفته ای مثل آمریکا باید مرگ و میر ناشی از گرما ۱۰۰ درصد قابل پیشگیری باشد و باید در مکان های مورد نیاز، از تهویه مطبوع استفاده شود؛ اما در برخی از نقاط جهان حتی چنین امکاناتی وجود ندارد.»
در این بین نکات متعددی وجود دارد که با اطلاع از آن ها می توان در گرمای طاقت فرسا، از سلامتی و جان خود محافظت کنیم.
راهنمای مطالعه
بدن خود را خنک نگهدارید
بدن انسان نمی تواند دمایی بیشتر از ۴۳ درجه سانتی گراد را تحمل کند. طبق گفته وانوس، وقتی دمای هسته مرکزی بدن انسان به ۴۳ درجه سانتی گراد برسد، فرد به‌احتمال ۹۹٫۹% خواهد مرد.
دمای ۴۳ درجه سانتی گراد حداکثر دمایی است که بدن انسان قادر به تحمل آن است؛ ولی باید این را مدنظر داشت که در برخی مواقع، گرما به‌صورت تدریجی افراد را از بین می برد و باعث شدت گرفتن برخی از مشکلات فیزیکی مثل بیماری های قلبی عروقی یا کلیوی خواهد شد.
وقتی رطوبت منجر به مرگ می شود
بدن انسان می تواند با تعریق و انتقال گرما از طریق آب دفع شده، هسته مرکزی اش را خنک نگاه دارد. اسکات دنینگ، دانشمند آب و هوا و استاد علوم جوی دانشگاه ایالتی کلرادو دراین باره می گوید: «اگر هوا خیلی مرطوب باشد، عرق شما تبخیر نخواهد شد و بدین ترتیب سطح بیرونی پوست شما نمی تواند خنک تر از داخل بدن شود.»
بدین ترتیب گرمای متابولیک در بدن جمع می شود و منجر به تب بسیار بالا، گرمازدگی و مرگ می شود.
دمای حباب مرطوب
دانشمندان برای اندازه گیری شاخص گرما و رطوبت، اغلب از معیاری به نام دمای حباب مرطوب استفاده می کنند.
این شاخص اندازه گیری دما چنین تعریف می شود: اگر روی دماسنج را با پارچه مرطوبی بپوشانید تا گرما تبخیر شود، می توانید میزان خنک شدن پوست با عرق کردن را به صورت تقریبی بسنجید. دنینگ در این باره توضیح داد: «دمای حباب مرطوب باید چند درجه خنک تر از دمای داخلی بدن شما باشد. در غیر این صورت، گرما از بدنتان خارج نمی شود.»
حداکثر دمای قابل تحمل
سال ۲۰۱۰، مطالعه جالب توجهی انجام شد و طی آن محققان آب و هوا از دمای حباب مرطوب ۳۵ درجه سانتی گراد، در رطوبت ۱۰۰٪، به عنوان حد بالا برای بقای انسان و سازگاری بدون خنک کردن نام بردند.
البته در این مطالعه شاخص هایی مثل قرار گرفتن در معرض نور خورشید، لباس و حرکت و فعالیت لحاظ نشده است. جمع بندی این مطالعه، این دما را به‌عنوان حداکثر دمایی که بدن انسان برای بقا و سازگاری بدون خنک کردن می تواند آن را تحمل کند، تعیین کردند.
نزدیک شدن به حد نهایی
محققان در مطالعه ای که سال ۲۰۲۰ انجام دادند، دریافتند که فرکانس گرمای بسیار مرطوب از سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۸) دو برابر شده و در بخش هایی از جهان ازجمله سواحل هند پاکستان، خلیج فارس و خلیج مکزیک، دما به آستانه دمای حباب مرطوب نزدیک شده و در دو مکان برای مدت کوتاهی حتی فراتر از آن رفته است.
طبق گفته دنینگ، محققان نگران وقوع مرگ و میر دسته‌جمعی در آن مناطق هستند؛ چراکه دمای جهانی همچنان در حال افزایش است: «در مناطق بزرگ شهری در دریای عرب (شرق شبه‌جزیره عربستان) و منطقه اقیانوس هند، صدها میلیون نفر در شرایطی زندگی می کنند که دسترسی به تهویه مطبوع ندارند.»
خطراتی که دست‌کم گرفته می شوند
اما تحقیقات جدید حکایت از آن دارد که حد نهایی تعریف‌شده، واقع بینانه نیست.
مطالعه ای در سال ۲۰۲۲ که با استفاده از داده های آزمایش های محفظه حرارتی انجام شد، تخمین زد که آستانه دمای حباب مرطوب برای افراد جوان و سالم که بتوانند در آن به انجام وظایف اساسی زندگی شان بپردازند، احتمالاً نزدیک به ۳۰ تا ۳۱ درجه سانتی گراد است که خیلی پایین تر از معیار قبلی (۳۵ درجه) است.
گرمای خشک، نگران کننده است
وانوس در ادامه به این نکته اشاره کرد که حد بقای افراد باهم متفاوت است و شاخص هایی مثل سن و سال در آن تاثیر زیادی دارد.
تحقیقات او حکایت از آن دارد که آستانه فیزیولوژیکی برای گرمازدگی، به ویژه در گرمای خشک، به مراتب کمتر از چیزی است که تا پیش از این اعلام‌شده بود.
در این تحقیق به این نکته اشاره شده که اکثر افراد مسن، نمی توانند به خوبی عرق کنند و درصورتی که به مدت ۶ ساعت در معرض دمای بالای ۴۶ درجه سانتی گراد قرار بگیرند، حتی در شرایطی که رطوبت هوا پائین و دسترسی به سایه وجود دارد، در معرض خطرات جدی قرار خواهند گرفت.
وانوس در بخش پایانی صحبت هایش گفت: «هرگز آستانه مشخصی برای بقا وجود ندارد و فکر کردن به این موضوع هم خطرناک است.»
منبع: خبر آنلاین
