وقتی صحبت از دوران نوجوانی می‌شود، بسیاری از والدین با نگرانی‌هایی روبه‌رو هستند که شاید هیچ‌گاه در دوران کودکی فرزندانشان تجربه نکرده‌اند. یکی از این نگرانی‌ها، روی آوردن نوجوانان به سیگار است.
متاسفانه بسیاری از والدینی که بوی دود سیگار را از وسایل فرزندشان حس کرده‌اند و نگران تأثیر دوستان یا محیط اجتماعی او هستند؛ نمی‌دانند که سیگار کشیدن او احتمالا نشانه‌هایی از مشکلات عمیق‌تر در زندگی نوجوانشان است! آنها با این پرسش مواجه می‌شوند که چگونه می‌توانیم به جای سرزنش یا قطع ارتباط، راه‌هایی پیدا کنیم که نوجوانانمان را از این مسیر خطرناک دور کنیم؟
اگر شما هم با چنین چالشی روبه‌رو هستید، خبر خوب اینکه این نوشتار دقیقاً برای شما نوشته شده است؛ برای والدینی که به‌دنبال پاسخ‌هایی واقعی و عملی هستند. در ادامه، با روش‌هایی آشنا می‌شوید که کمک می‌کند رفتار با نوجوان سیگاری را درست یاد بگیرید و روابط خود را با آنها تقویت کنید.
راهنمای مطالعه
با نوجوان سیگاری خود چگونه برخورد کنیم؟
وقتی متوجه شدید که فرزند نوجوان شما به سیگار روی آورده است، اولین قدم در رفتار با نوجوان سیگاری خود این است که آرامش خود را حفظ کنید. واکنش‌های شدید و سرزنش‌آمیز ممکن است او را بیشتر از شما دور کند. به جای اینکه از خشم یا ناامیدی برای حل مسئله استفاده کنید، با خود بیندیشید که چگونه می‌توانید رابطه‌ای سازنده‌تر برقرار کنید. این ارتباط مؤثر است که به شما اجازه می‌دهد راهنمایی لازم را به او ارائه دهید و او را از این مسیر خطرناک دور کنید.
همچنین پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره کودک و نوجوان کمک بگیرید تا با همراهی یک متخصص، راهکارهایی مناسب برای این مشکل پیدا کنید. این کار باعث می‌شود نوجوانتان احساس کند شما واقعاً نگران او هستید و به‌دنبال بهبود شرایطش می‌باشید. کلینیک روانشناسی پزشک اول، یکی از بهترین مراکز متخصص در این حوزه است. می‌توانید با مراجعه به این کلینیک، از تجربه، تخصص و مشاوره متخصصان استفاده کنید.
در ادامه به استراتژی‌های مؤثری می‌پردازیم که می‌توانند به شما کمک کنند.
رابطه خود با نوجوان را تقویت و با او صحبت کنید
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید انجام دهید، تقویت رابطه خود با نوجوانتان است. صحبت کردن با نوجوان در فضای صمیمانه و بدون قضاوت، گامی بزرگ در درک دلایل رفتار او خواهد بود. ابتدا باید دلیل سیگار کشیدن او را بفهمید. آیا تحت تأثیر دوستانش قرار گرفته است یا با استرس‌ها و فشارهای زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کند؟ زمانی که به این دلایل پی ببرید، می‌توانید به او کمک کنید تا راه‌حل‌های جایگزین و سالمی پیدا کند. برای مثال، اگر او به دلیل فشارهای تحصیلی سیگار می‌کشد، حتما با او درباره روش‌های مدیریت استرس گفت‌وگو کنید. مهم این است که او احساس کند شما به او اهمیت می‌دهید و همیشه مخصوصا در مواقع حساس، در کنار او هستید.
الگوی خوبی باشید
نوجوانان اغلب رفتارهای والدین خود را تقلید می‌کنند. اگر شما یا دیگر اعضای خانواده سیگار می‌کشید، ترک این عادت پیام قدرتمندی برای نوجوانتان خواهد بود. با این کار نشان می‌دهید که شما نیز برای سلامتی خود و خانواده‌تان ارزش قائل هستید. ضمن اینکه اگر خودتان در حال حاضر سیگار می‌کشید، می‌توانید با مراجعه به یک متخصص در کلینیک روانشناسی برای ترک سیگار اقدام کنید. این تصمیم قطعا تأثیری عمیق بر رفتار نوجوان دارد و او را تشویق می‌کند که رفتارهای سالم‌تری اتخاذ کند.
علاوه بر این، در رفتارهای دیگر نیز باید به‌عنوان الگویی مثبت عمل کنید. برای مثال، زمانی که با چالش‌ها و استرس‌های روزمره مواجه می‌شوید، نحوه مدیریت شما درس‌های ارزشمندی به نوجوانتان می‌دهد. نشان دهید که می‌توان مشکلات را بدون توسل به رفتارهای مخرب حل کرد.
مخالفت و ناراحتی خود را ابراز کنید
مهم است که نوجوان شما بداند که شما با سیگار کشیدن او مخالف هستید و این موضوع برایتان اهمیت دارد. اما نحوه بیان این مخالفت باید به‌گونه‌ای باشد که او را به سمت شما بکشاند، نه اینکه باعث فاصله گرفتن او شود!
به جای خشم یا انتقاد، ناراحتی خود را با لحنی آرام و منطقی بیان کنید. برای مثال، می‌توانید بگویید که من واقعاً نگران سلامتی تو هستم و دوست ندارم چیزی به تو آسیب بزند. زمانی که به جای سرزنش کردن، دلایل خود را با او در میان می‌گذارید، احتمال پذیرش حرف‌هایتان بیشتر می‌شود.
در این گفتگو، می‌توانید از مثال‌های واقعی درباره تأثیرات سیگار بر سلامتی استفاده کنید تا نوجوان شما به عواقب رفتار خود آگاه شود. مهم این است که او متوجه شود نگرانی شما از روی محبت است و قصد دارید به او کمک کنید.
تفریحات سالم جایگزین آن کنید
یکی از روش‌های مؤثر در رفتار با نوجوان سیگاری و دور کردن او از سیگار، پرداختن به فعالیت‌ها و تفریحات سالم به عنوان جایگزین است. بسیاری از نوجوانان به دلیل بی‌حوصلگی یا نداشتن تفریحات مناسب به سیگار روی می‌آورند. بنابراین، شما می‌توانید با ایجاد فرصت‌هایی برای شرکت در فعالیت‌های جذاب، او را از این مسیر منحرف کنید. فعالیت‌هایی مانند ورزش‌های گروهی، کلاس‌های هنری یا حتی سفرهای کوتاه خانوادگی گزینه‌های مناسبی هستند. این فعالیت‌ها نه‌تنها اوقات فراغت او را پر می‌کنند، بلکه به او فرصت می‌دهند تا انرژی خود را در مسیری مثبت صرف کند.
در کنار این فعالیت‌ها، تلاش کنید که محیطی مثبت و حمایت‌گر برای او ایجاد کنید. وقتی نوجوان در محیطی قرار گیرد که احساس پذیرش و حمایت می‌کند، کمتر به سمت رفتارهای مخرب مانند سیگار کشیدن می‌رود.
نه گفتن را به او آموزش دهید
یکی از مهارت‌های مهمی که هر نوجوان باید بیاموزد، مهارت “نه” گفتن به فشارهای اجتماعی است. بسیاری از نوجوانان به دلیل نداشتن مهارت کافی در این زمینه، در مقابل دوستان یا محیط اطراف خود تسلیم می‌شوند. شما می‌توانید این مهارت را با شبیه‌سازی موقعیت‌های مختلف به او آموزش دهید. برای مثال، درباره موقعیت‌هایی صحبت کنید که ممکن است دوستانش او را به سیگار کشیدن دعوت کنند و نشان دهید که چگونه می‌تواند با اعتمادبه‌نفس پاسخ منفی دهد.
اعتمادبه‌نفس یکی از عوامل کلیدی در این زمینه است. نوجوانی که احساس می‌کند تصمیماتش ارزشمند است و نیازی به تأیید دیگران ندارد، کمتر تحت تأثیر فشارهای محیطی قرار می‌گیرد. بنابراین، تلاش کنید اعتمادبه‌نفس او را تقویت کنید و به او یادآور شوید که توانایی تصمیم‌گیری مستقل یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوت اوست.
سخن پایانی
ترک سیگار برای نوجوانان، اغلب چالش‌برانگیز است و بیشتر والدین نمی‌دانند رفتار با نوجوان سیگاری به چه صورتی باید باشد تا مشکلات بیشتری ایجاد نشود؛ غافل از اینکه با رویکردی صبورانه و محبت‌آمیز می‌توانند نتایج مثبتی به‌دست آورند.
کلینیک روانشناسی و مشاوره پزشک اول با کمک تیمی از متخصصان حرفه‌ای در حوزه روانشناسی کودک و نوجوان، آماده است تا در مسیر پیشگیری یا ترک عادات مخرب به شما و فرزندتان کمک کند. این کلینیک با ارائه خدماتی همچون مشاوره فردی، جلسات گروهی و کارگاه‌های آموزشی ویژه والدین، برای شما این فرصت را ایجاد می‌کند تا درک عمیق‌تری از نیازهای فرزندتان پیدا کنید.
روانشناسان و روانپزشکان در کلینیک پزشک اول بر این باورند که هر نوجوان شایسته دریافت فرصت‌های تازه و سالم برای رشد و توسعه است. اگر به‌دنبال رویکردی حرفه‌ای و همدلانه برای کمک به نوجوانتان هستید، کلینیک پزشک اول آماده است تا همراهی بی‌نظیری را در این مسیر ارائه دهد.
